Guatemala-Stad is de hoofdstad van Guatemala. Er wonen bijna 1 miljoen mensen. Met een liggen van 1500 meter boven zeeniveau is het de hoogste stad van Midden-Amerika. Guatemala-Stad staat bekend als een onveilige plek en wordt door de meeste backpackers overgeslagen. maar is het ook zo onveilig?
In dit blog lees je wat ik gedaan en gezien heb in Guatemala-Stad.
Hoe kom je er?
In 23 uur vlieg je van Amsterdam naar Guatemala (met een overstap).
Van het vliegveld naar de stad
Eenmaal aangekomen op het vliegveld gaan de meeste backpackers meteen door naar Antigua (een dorpje in de buurt van Guatemala-Stad). Er zijn twee organisaties die vanaf het vliegveld shuttlebussen aanbieden naar Antigua. Omdat ik naar de gevaarlijkste stad van het land ging moest ik een taxi nemen. Na wat onderhandelen kwam ik uit op € 8. Vond ik eigenlijk nog best duur want ik had gehoord dat Guatemala redelijk goedkoop zou zijn.
Ik was best wel gestrest want ja, Guatemala-Stad. Dat is berovingen, verkrachtingen, kidnapping en ga zo maar door. Maar gelukkig ging alles goed. De taxi chauffeur was enorm aardig en ik kwam veilig aan bij mijn hostel.
Op het vliegveld van Costa Rica
Waar verblijf je?
Ik boekte twee nachten bij Keana Point Hostel dat in Zona 11 ligt. Guatemala-Stad is opgebouwd uit zones en een deel daarvan is ‘redelijk veilig’. Zoals Zona 11.
Het hostel was gelukkig ook fijn. Ik kreeg een upgrade naar een grotere kamer met een eigen toilet (dat in het hoekje van de kamer stond zonder deur, dat was wel vreemd). En ik kreeg een klein cadeautje. Een poppetje dat je onder je kussen moet leggen en je zorgen wegneemt. Nou zo’n mascotte kon ik wel gebruiken.
Hoe reis je rond in Guatemala-Stad?
Helaas liggen de meeste bezienswaardigheden niet bij elkaar in de buurt. Je kunt een bus nemen, taxi of Uber. De rode stadsbussen worden niet aangeraden omdat ze onveilig zijn. Ze zien er ook niet uit. Deuken, bumpers die eraf liggen enzovoorts.
Als je met de bus de stad in wilt dan kun je het beste de nieuwe Transmeto (groene bus) nemen. Het lijkt een beetje op het systeem in Lima, Peru. Het is een bus maar eigenlijk ook een soort metro.
Ik heb zelf alles gedaan via Uber en dat is goed bevallen. Het is wel een beetje een gevalletje van ‘don’t judge a book by it’s cover’. Sommige auto’s (of chauffeurs) zien er niet uit. Maar ze bleken allemaal erg vriendelijk. Dit was voor mij de veiligste manier om Guatemala-Stad in mijn eentje te ontdekken. En de snelste. Want zo’n Uber staat vaak binnen 5 minuten voor je neus.
Natuurlijk is Uber wel duurder. Ik heb me een hele dag rond laten rijden door verschillende Ubers en betaalde daarvoor € 20. Met de bus was ik misschien € 5 kwijt geweest. Maar als het gaat om veiligheid dan betaal ik die € 15 extra graag.
Vage Uber
Alle Uber chauffeurs waren erg aardig. Eentje verontschuldigde zich zelfs dat zijn auto zo vies was (wat niet zo was). Alleen de eerste Uber was een beetje vaag. Hij stopte opeens midden op de weg. Een random motorrijder moest hem helpen om de auto naar de zijkant van de weg te duwen (terwijl ik erin zat). Bleek dus dat hij geen benzine meer had. Hij haalde een Jerrycan uit de achterbak en gaf de motorrijder geld. Deze reed vervolgens naar een tankstation om benzine te halen. Vijftien minuten stonden we aan de kant van de weg voordat de man terugkwam. Vervolgens wilde de auto niet starten (dat heeft even tijd nodig natuurlijk). Dus de chauffeur moest handmatig weer de auto de weg oprollen terwijl er allemaal verkeer aan kwam. Het was echt bizar en op dat moment een klein beetje eng. Inmiddels kan ik er wel om lachen.
Net als in Panama rijden overal gepimpte oude Amerikaanse schoolbussen rond. Ook wel ‘chickenbuses’ genoemd. Deze heb ik dus niet genomen.
Wat is er allemaal te doen?
Guatemala-Stad is geen wereldstad zoals Barcelona, Sydney of Amsterdam. Voor toeristen is er niet heel veel te doen. In combinatie met de veiligheidsstatus snap ik best dat de meeste reizigers deze stad overslaan.
Wat de moeite waard is vind je in Zona 1 en 10. Dit zijn de meest veilige zones in Guatemala-Stad.
Palacio Nacional de la Cultura
Het meest indrukwekkende gebouw in Guatemala-Stad is het nationale paleis dat tussen 1939 en 1943 werd gebouwd. Het was vroeger de verblijfplaats van de president. Tegenwoordig is het een museum.
Ik had me echt verheugd op een bezoekje aan dit gebouw want het is enorm. Er zou vast veel te zien zijn. Maar toen ik er aankwam zag ik al dat het niet ging gebeuren. Het hele gebouw was bedekt met zwarte doeken. Op een bordje stond “renovacion” oftewel renovatie. Het paleis was dicht. Ik baalde echt als een stekker want dit was eigenlijk het enige wat ik heel graag wilde zien in Guatemala-Stad.
Oude Amerikaanse schoolbussen staan voor het paleis dat gerenoveerd wordt
Cathedral de Guatemala
Naast het nationale paleis vind je de kathedraal van Guatemala. Dit gebouw heeft meerdere aardbevingen doorstaan. Dat het gebouw een aantal keer gerestaureerd is zie je aan de buitenkant. Sommige delen zijn heel erg wit terwijl anderen er oud uitzien. De binnenkant van de kathedraal is sober ingericht.
Parque Central
Het nationale paleis en de kathedraal van Guatemala zijn gelegen aan het Parque Central. Tijdens mijn bezoek was er een cultureel festival aan de gang. Het plein stond vol met grote keramische beren. Beschilderd door kunstenaars vanuit de wereld. Ik vond de Nederlandse versie een beetje saai.
Ik voelde me redelijk veilig hier omdat er veel security aanwezig was. In de hele stad is dat trouwens het geval. Bij alle winkels, museums en andere belangrijke gebouwen staan beveiligers met grote shotguns. Als ik op mijn telefoon even de route moest opzoeken dan deed ik dat dus in de buurt van zo’n beveiliger.
Mercado Central
De centrale markt bevindt zich in de buurt van het nationale paleis en de kathedraal van Guatemala. Het is een enorme markt waar je terecht kunt voor souvenirs, fruit, groenten en andere spullen. Ik had verwacht dat dit één van de onveiligste plekken zou zijn maar dat viel enorm mee. Het was gewoon zoals alle markten, een gezellige plek vol met mooie spullen. Je kunt hier waarschijnlijk goedkoper souvenirs scoren dan ergens anders in het land omdat er bijna geen toeristen komen.
Casa Mima
Casa Mima ligt op ongeveer 15 minuten lopen van het Parque Central. Casa Mima is een voormalig woonhuis. In de late negentiende eeuw woonde de Escobar-Vega familie hier. In 1999 werd het geopend als museum.
Het is bijzonder om te zien hoe mensen hier woonden rond 1960. De inrichting van het huis is erg Europees. Het behang komt bijvoorbeeld uit Duitsland en speelgoed uit Engeland. Het ziet er eigenlijk best luxe uit. Ik dacht bij mezelf, hoe komt het dat men hier ooit zo in weelde woonden en het nu zo arm is?
Postkantoor
Onderweg naar Casa Mima kwam ik langs het postkantoor. Ik moest hier gewoon even naar binnen om te kijken. Ik geloof dat er in een deel van het gebouw kunstlessen worden gegeven. Op een bepaald moment liep ik namelijk tussen de studenten.
Mapa en Relieve
In 1904 begon met het bouwen van de Mapa en Relieve, een kaart van Guatemala in 3D. Het idee kwam van ingenieur Francisco Vela die vond dat er een overzicht van het land gemaakt moest worden. Vela kreeg ondersteuning van Claudio Urrutia Mendaza. Samen reisden ze 16 jaar lang op paard door het land om alles in kaart te brengen. De reliëfkaart zelf werd in 18 maanden gebouwd van steen en cement. Om de kaart staat een stenen omheining met symbolen van onder andere de Quetzal vogel, hét symbool van Guatemala.
De Mapa en Relieve ligt in Zona 2. Iets te ver om te lopen vanaf Zona 1 (en niet veilig). Ik nam een Uber vanaf Casa Mima om ter te komen. Om heel eerlijk te zijn, ik vond het een klein beetje saai. Maar de medewerkers zijn zó aardig dat je bijna alleen daarom erheen zou gaan.
Hormigo boom
De 3D kaart wordt omgeven door Hormigo bomen. Van het hout van deze boomsoort wordt de Marimba (xylofoon) gemaakt, het nationale instrument van Guatemala.
Museo Popol Vuh
Na mijn bezoek aan de Mapa en Relieve nam ik een Uber naar Zona 10. Hier vind je het Popol Vuh museum. Dit museum heeft een grote collectie Maya kunst uit precolumbiaanse en koloniale tijd.
De collectie werd verzameld door Jorge en Ella Castillo en in 1978 gedoneerd aan de Universiteit Francisco Marroquin. En dat was het begin van het Museo Popol Vuh.
Naast vazen, beelden en sieraden van schelpen en jade vind je hier een kopie van de Popul Vuh. Dit is één van de oudste geschriften van de Quiche (een Mayavolk). Het boek beschrijft de geschiedenis van de Quiche met een mythologische ondertoon. Een van de originele kopieën is te vinden in Chicago.
Een kopie van de Popol Vuh
De verhalen in de Popol Vuh gaan terug naar de tijd toen de aarde ontstond. De Maya’s schrijven over goden die de wereld maakten. En over de tweeling helden Hunahpu en Xbalanque. Het duo moest verschillende obstakels trotseren om de heersers van de onderwereld te verslaan en zo de dood van hun vader (de maisgod) te wreken. Op de vaas hieronder zie je een afbeelding van de tweeling.
Het verhaal gaat dat de tweeling de heersers van de onderwereld versloegen in een balspel Pok Ta Pok. Degene die het spel verloren werden onthoofd. Ook gaat het verhaal dat de zon en de maan ontstonden toen de tweeling stierf.
De lichamen van overleden personen werden bewaard in grote urnen.
Toen de Spanjaarden Zuid- en Centraal-Amerika veroverden werd zo’n beetje alles van de inheemse volkeren vernietigd. Wonder bij wonder hebben drie geschriften het overleefd. Hieronder zie je de Dresden Codex (een Codex is een geschrift waarin men beelden gebruikt). Dit uitklapbare boek is gemaakt van de schors van een vijgenboom. Men denkt dat dit boek gemaakt is in de 13e eeuw. Het toont onder andere diverse kalenders (de Maya gebruikte 3 kalenders) en verhalen over het nieuwe jaar.
Museo Ixchel
Naast het Popol Vuh museum zit het Ixchel Museum. Als je iets wilt weten over de klederdracht van de inheemse bevolking dan is dit de place to be. Je leert er alles over de Huipil (blouse die de inheemse vrouwen dragen), hoofdtooien en de manier waarop de kledingstukken worden gemaakt.
Mocht je een dagje Guatemala-Stad gaan verkennen dan mag je Museo Popol Vuh en Ixchel echt niet overslaan.
Elk volk heeft z’n eigen stijl en motieven. Helaas zijn er steeds meer jonge vrouwen en mannen die overstappen op moderne kleding. Weinig jongeren willen de weeftechniek leren waardoor deze langzaamaan aan het uitsterven is. Ik vind dit zo ontzettend zonde. Je ziet het ook in andere landen in Zuid- en Centraal-Amerika. Steeds meer mensen die goedkoop in China gemaakte kleding dragen. En zo worden we allemaal een eenheidsworst en gaan culturen verloren.
De hamvraag: is Guatemala-Stad echt zo gevaarlijk?
Ik heb persoonlijk niks naars meegemaakt in Guatemala-Stad. Ik liep er in m’n eentje rond en ben niet beroofd, ontvoerd of verkracht. Ik had ook niet het idee dat het zo gevaarlijk is als men doet overkomen. Maar om nou te zeggen dat ik er zorgeloos rondliep. Nee. Er staan natuurlijk niet voor niets overal beveiligers met shotguns. Bij de winkeltjes in de buurt van het hostel kon je niet naar binnen. Er zit een persoon achter een groot hek en via een klein raampje kun je, je bestelling doorgeven. Bescherming tegen overvallers.
Mocht je Guatemala-Stad gaan verkennen dan heb ik de volgende tips voor je:
- Reis met de Transmetro bus of met Uber. Ik kan de laatste vooral aanraden, snel, makkelijk en veilig.
- Als je op pad gaat stop dan een klein beetje geld in je broekzak (voor als je wel overvallen wordt) en stop de rest in je BH of een moneybelt
- Neem geen tas mee
- Hou je mobiele telefoon verborgen. Draag ‘m onder je oksel of (als je een vrouw bent) in je BH. Ik draag altijd van die sport BH’s waar gemakkelijk een grote telefoon in past.
- Draag een lange broek en een shirt met lange mouwen. Zorg ervoor dat je eruit ziet zoals de locals. Dus geen korte broekjes en shirtjes zonder mouwen. Ook geen sandalen want dat schreeuwt echt “hallo, toerist hier!”.
- Als vrouw is het handig om een petje te dragen. Dan valt je haar wat minder op. Ik had zelf een redelijk mannelijk kapsel maar droeg toch een petje in de stad. Heel veel locals dragen ook petjes.
- Hou je zenuwen de baas en loop relaxt. Je hoeft niet de hele tijd paranoïde om je heen te kijken. Maar let wel op. Gewoon af en toe even rustig om je heen koekeloeren.
- Als je op je telefoon moet kijken doe dat dan in de buurt van een gebouw waar gewapende beveiligers staan. Zou jij iemand gaan beroven in de buurt van twee mannen met shotguns? Zij waarschijnlijk ook niet.
- Ga alleen naar de zones die als ‘redelijk veilig’ beschouwd worden. Dat zijn Zona 1, 10 en 11.
- Mocht je het te eng vinden in je eentje kijk dan of je mensen in je hostel kunt vinden die mee willen of boek een tour. Een halve dag tour kost ongeveer 30 dollar. Voor een hele dag betaal je 70 dollar (in 2019). Free City Walks werden toen ik er was niet aangeboden.