Murchison Falls National Park is met 3860 km² het grootste wildpark in Oeganda. Omdat het aan de rivier de Nijl ligt is het ook één van de groenste parken in Oeganda. De vegetatie is divers, van tropisch regenwoud tot vlakke savannes. In het park leven een hoop dieren zoals de Afrikaanse olifant, luipaard, Rothschild-giraffen, leeuwen, antilopen, buffels, antilopen en 450 verschillende soorten vogels.
Hoe kom je er?
Vanaf Entebbe is het ongeveer 5 a 6 uur rijden naar Murchison Falls National Park.
Waar verblijf je?
Ik verbleef twee nachten bij Murchison River Lodge en één nacht in Fort Murchison.
Bij de Murchison River Lodge verbleef ik in deze luxe tent met eigen badkamer. Je moet altijd je deur dicht doen wanneer je weg gaat in verband met nieuwsgierige bavianen.
Het eten bij het restaurant was heel goed. ’s Avonds loop je met een bewaker terug naar je tent. Rond die tijd komen namelijk de nijlpaarden uit het water en die beesten zijn enorm gevaarlijk. Als je goed luistert dan kun je ze, terwijl je in bed ligt, horen rondscharrelen.
Een blauw/ oranje echte a gamen in de buurt van het restaurant van Murchison River Lodge. Echte agamen (agama) zijn een geslacht van hagedissen uit de familie agamen (agamidae). Hieronder zie je een mannetjes hagedis die overdag blauw en oranje is maar ’s avonds bruin kleurt. Vrouwtjes zijn altijd bruin. De hagedissen eten insecten, bloemen, vruchten en kleine zoogdieren. Die vangen ze met hun kleverige, snelle tong.
Overdag lopen brutale vervet apen op het terrein rond. Ze maken deel uit van de groene meerkat familie en zijn vooral overdag actief. ’s Avonds slapen ze in bomen.
Wat is er te doen?
Murchison Falls National Park is een ontzettend groot park waar je vooral heen gaat om dieren te spotten. Je kunt er game drives doen (safari in een auto), wandelen, vogels spotten of chimpansees tracken in Budongo. En de watervallen, waar het park naar vernoemd is, mag je echt niet missen!
Een safari of trip naar de watervallen kun je meestal regelen via het hotel/ lodge waar je verblijft. Ik boekte een groepsreis naar Oeganda met Matoke Tours en voor mij was alles dus al geregeld.
Murchison Falls
Murchison Falls National Park werd in 1862 voor het eerst bezocht door Europeanen John Speke en James Grant. In 1963 werd het gebied verder onderzocht door het stel Samuel en Florence Baker. Zij vernoemde de watervallen in het park naar Roderick Murchison, toen president van de Royal Geographical Society. Dit Britse genootschap sponsorde in de 19e en 20e eeuw een aantal Britse ontdekkingsreizigers zoals Charles Darwin en waarschijnlijk ook Florence en Samuel.
Murchison Falls zijn de meest krachtige watervallen ter wereld. Per seconde wordt 300 kubieke meter water uitgespuugd. De kracht is zo groot dat de aarde eromheen trilt. Op het hoogste punt perst de rivier de Nijl zich tussen twee rotsen door met een breedte van maar 7 meter. Het water stort vervolgens 43 meter naar beneden en stroomt daarna richting Lake Albert.
Toen Idi Amini regeerde over Oeganda werd de naam van de watervallen gewijzigd naar Kabalega Falls. Maar dit is nooit officieel doorgevoerd. Toen Amin werd verdreven refereerde men weer naar Murchison Falls.
In 2019 werd een voorstel gedaan door een energiemaatschappij uit Zuid-Afrika om met de watervallen energie op te wekken. Maar dit is door Oeganda afgewezen. De Murchison watervallen zijn namelijk één van de grootste toeristische trekpleisters in het land. En daarmee een grote inkomstenbron.
Wandelroutes
Je kunt twee wandelingen maken bij de watervallen. Een korte en een lange van ongeveer een uur. Dit is best een zware tocht aangezien je veel trappen op en af moet. Maar het uitzicht is het zeker waard! Hoewel je de wandelingen prima zelf kunt doen was voor ons een gids geregeld. Ik denk zelfs dat dit verplicht is.
Filmpje Murchison Falls watervallen
Bootsafari Murchison Falls
Normaliter kun je bij de watervallen op een boot stappen en vanaf daar alles bewonderen. Helaas was dat niet mogelijk toen wij er waren omdat het opstappunt was overstroomd. We stapten daarom bij de Murchison River Lodge op de boot en voeren toen naar de watervallen toe.
Voor mij persoonlijk had dit tochtje weinig toegevoegde waarde. We zagen wel wat mooie vogels onderweg en een groep nijlpaarden maar het uitzicht op de watervallen was niet beter dan dat bij de wandeling. Ook hadden we vrij veel last van tseetseevliegen. Deze zijn niet alleen irritant, omdat ze steken, maar ook gevaarlijk. Ze kunnen namelijk de slaapziekte overbrengen. Pas na weken of maanden uit zich dat met koorts en opgezwollen klieren. En het kan zelfs na jaren nog het zenuwstelsel aantasten. Vermijd zwarte en donkerblauwe kleding want daar komt de tseetseevlieg op af.
Een Afrikaanse slangenhalsvogel spreidt zijn vleugels om zijn veren te laten drogen. Deze vogel komt in bijna heel Afrika voor.
Twee Afrikaanse zeearenden die heel erg op hun Amerikaanse familielid lijken.
De foto is helaas niet zo scherp maar hieronder zie je een Afrikaanse reuzenijsvogel (Giant Kingfisher). De naam zegt het al, het is de grootste soort uit de familie ijsvogels. De vogel kan tot 46 cm lang worden. Het mannetje heeft een kastanjebruine borst en een witte buik. Bij het vrouwtje is dat andersom. Op de foto hieronder zie je dus een mannetje.
Nijlkrokodil
De nijlkrokodil is de grootste soort krokodil in Afrika. Deze kan 6,5 meter lang worden met een gewicht van meer dan 700 kilo. Nijlkrokodillen zijn vooral ’s avonds actief. Overdag liggen ze te zonnen met de bek open. Een krokodil raakt via zijn gepantserde huid geen warmte kwijt, vandaar de open bek. Voedsel bestaat uit antilopen, kafferbuffels, zwijnen, jongen nijlpaarden enzovoorts. De prooi wordt het water in gesleurd en vervolgens rondgedraaid tot deze is verdronken. Hoewel de nijlkrokodil een grote eter is kan deze gemakkelijk twee jaar zonder.
Wist je dat de krokodil er eerder was dan de dinosaurus? En dat ze sinds die tijd nauwelijks zijn veranderd? In Australië is een fossiel gevonden van een krokodil met resten van een dinosaurus in zijn maag. Blijkbaar aten ze dus dino’s!
Nijlpaarden
Nijlpaarden lijken heel groot en log maar ze kunnen enorm snel zijn. En met hun kaken happen ze je zo doormidden. Het is daarom ook één van de gevaarlijkste diersoorten in Afrika. Heel raar eigenlijk dat dit dier geen onderdeel uitmaakt van de big five (luipaard, leeuw, olifant, neushoorn, kafferbuffel).
Wist je dat nijlpaarden 5 minuten onder water kunnen blijven? Ze kunnen echter niet zwemmen dus je vindt ze alleen in ondiepe wateren.
Murchison Falls vanaf de boot.
Jeepsafari Murchison Falls National Park
De beste kans om bijzondere beesten te spotten is in de vroege ochtend. Als je geen ochtendmens bent (zoals ik) dan is dat even doorbijten. Maar doe het vooral wel want het is zeker de moeite waard.
We hebben twee jeepsafari’s gedaan. Eentje in de middag/ begin avond en eentje in de ochtend. Tijdens de ochtendsafari zagen we twee hyena’s die net een prooi hadden gevangen.
Hyena’s zijn vooral ’s nachts actief en in de vroege ochtend. Ze jagen in groepen om grote prooien te vangen. Als ze alleen jagen dan gaan ze voor de wat kleinere dieren. Maar het zijn ook aaseters.
En een mama olifant met baby. Wist je dat de Afrikaanse olifant zo heet omdat de oren de vorm hebben van het continent Afrika?
Op de foto hieronder zie je de overblijfselen van een impala. Freshly killed door een groepje leeuwen. Helaas waren we net te laat en hebben we ze niet zien jagen.
Rothschild-giraffe
De Rothschild-giraffe is het hoogste dier ter wereld. Mannetjes kunnen wel 6 meter hoog worden en vrouwtjes 4,5 meter. Giraffen zijn herbivoren en eten planten. Met hun lange tong (45 centimeter) halen ze makkelijk blaadjes van takken. Ze drinken bijna geen water en krijgen hun vocht binnen via de planten die ze eten. Giraffen slapen maar heel weinig (30 minuten tot 4 uur per dag) en ze slapen staand.
De verschillende soorten giraffen kun je onderscheiden aan het patroon op hun huid. De kleur van een mannetjes giraffe wordt donkerder naarmate deze ouder wordt. De kleur van vrouwtjes blijft hetzelfde. Rothschild-giraffen hebben oranje/ bruine vlekken met een crème achtige lijn die er doorheen loopt. Ze hebben ook witte ‘sokken’.
Vrouwtjes Rothschild giraffen hebben twee hoorns en mannetjes drie waarvan de derde midden op het hoofd groeit.
Fluitende doorn
De fluitende doorn ofwel Acacia boom is geliefd bij vele dieren in Oeganda. Zoals de giraffe, olifant en mieren. De mieren houden van de nectar die te vinden is in de plant. De Acacia en de mieren vormen een soort samenwerkingsverband (symbiose). De mieren krijgen voedsel van de plant en de plant wordt beschermd door de mieren tegen grote herbivoren. De olifant bijvoorbeeld. De hele boom wordt vernietigd als de olifant ervan wil eten. Dus wat doen de mieren? Die kruipen op de slurf en steken, waardoor de olifant afhaakt. Schijnbaar werkt het minder goed bij giraffen maar die slopen dan ook niet de hele boom.
Een grijskopijsvogel. Deze vogel komt voor in meerdere landen in Afrika.
De koritrap is de zwaarste vogel (19 kilo) die kan vliegen. Ze worden ongeveer 120 centimeter lang en eten voornamelijk insecten.
De grijze tok ofwel African Grey Hornbill hoort bij de familie neushoornvogels. De grijze tok kan 51 cm lang worden. Mannetjes hebben een zwarte snavel, die van de vrouwtjes is roodkleurig.
Een hartenbeest is een grote antilope die tot wel 218 kilo kan wegen. Deze soort is vooral ’s ochtends, ’s avonds en einde middag actief. Overdag zoeken ze de schaduw op. Hartebeesten leven in kuddes en eten voornamelijk gras en kruiden. Vrouwtjes zijn acht maanden zwanger en krijgen één jong.
De huzaaraap leeft voornamelijk op de grond. Van alle apen kan deze soort het snelst rennen. Tot wel 55 km per uur. Huzaarapen zijn vooral overdag actief, ’s avonds slapen ze in bomen. Ze leven in groepen en eten zaden, peulvruchten, bessen, bloemen en soms ook insecten.
De oribi behoort tot de familie dwergantilopen. Bij de oren hebben ze een zwarte vlek, dit is een geurklier. Die hebben ze ook bij de hoeven, in de lies, onder de ogen en bij de knieën en enkels. Met deze klieren/ geur wordt het territorium afgebakend. Zoals bij de meeste antilope families hebben de mannetjes hoorns en de vrouwtjes niet.
De Ugandan Cob (Oegandese cob) is een antilope die behoort tot het waterbokken geslacht (kobus). Dit dier lijkt heel erg op een impala maar is steviger gebouwd. Alleen de mannetjes hebben hoorns. Mannetjes wegen tot 92 kilo en de vrouwtjes tot 63 kilo. De Ugandan Cob is afgebeeld op het wapen van Oeganda samen met de grijze kroonkraanvogel.
Het wapen van Oeganda (2022).
Ugandan Cob vrouwtje.
Murchison Falls National Park is prachtig groen.
Een kafferbuffel, onderdeel van de Big five. De kafferbuffel is enorm onvoorspelbaar. Waar je van andere dieren vaak een waarschuwing krijgt doet deze buffel dat niet. Hij kan heel stil staan en opeens overgaan tot een aanval.
Een luipaard heeft een zeer opvallend patroon. Dat is de reden waarom het dier voornamelijk bij schemering en ’s nachts jaagt. Een luipaard kan erg goed horen en ruiken. Het is een gevaarlijk roofdier dat onderdeel uitmaakt van the big five.
You would be right als je denkt dat het luipaard zit te poepen.
De noorderlijke hoornraaf (Abyssinian ground hornbill of Northern ground hornbill) is een grote vogel die voornamelijk insecten en planten eet. Ze kunnen lange afstanden vliegen en slapen ’s avonds in bomen. Tijdens het paringsseizoen blaast het mannetje zijn keelzak op die dan rood wordt.
Een kafferbuffel die van zijn parasieten wordt ontdaan door een vogel. Een dergelijk samenwerkingsverband noemt men symbiose. De kafferbuffel ziet en hoort slecht maar kan goed ruiken. Het beest kan tot 850 kilo zwaar worden.
Selfie tijdens de safari.
De savannearend (Tawny Eagle) staat genoteerd als kwetsbaar op de Rode Lijst van de IUCN. In Oeganda legt de bevolking vaak vergiftigd aas neer om zo grote roofdieren te bestrijden. Deze vogel eet ook van dat aas en overlijdt dan.
Zwart-witte franjeapen leven in dichtbeboste gebieden. Ze zijn enorm schuw en dat moet ook wel want met hun zwart-witte vacht vallen ze enorm op. Ze hebben drie magen wat ervoor zorgt dat ze taaie bladeren goed kunnen verteren.
Twee noordelijke karmijnrode bijeneters in een boom. Deze vogel eet, zoals de naam al doet vermoeden, bijen die in één keer worden doorgeslikt.
De kortteenrotslijster is een zangvogel die leeft van insecten.
Prachtige zonsondergang in Murchison Falls National Park.
De gestreepte jakhals is vooral in de schemering en avond actief. Hij eet muizen, knaagdieren, kleine antilopes, vogels, vissen, insecten, hagedissen, bessen enzovoorts. Een gevarieerd dieet dus!
Filmpje Murchison Falls National Park safari
Bootsafari Delta Lake Albert
Het Albertmeer is het zevende grootste meer in Afrika en grenst aan Congo. Het is ongeveer 160 kilometer lang, 30 kilometer breed en 50 meter diep op het diepste punt. Het meer is vernoemd naar Prins Albert, echtgenoot van de Britse koningin Victoria.
De lelieloper (African Jacana) heeft lange poten en tenen waardoor deze op drijvende waterplanten kan lopen. De vogel leeft bij voorkeur in ondiepe meren en leeft van insecten.
Krassen op de huid van een nijlpaard ontstaan door gevechten met andere nijlpaarden of andere beesten zoals luipaarden.
De grijze kroonkraanvogel staat niet alleen op het wapen van Oeganda maar ook op de vlag. Het is een bijzonder mooie vogel met een vriendelijk en trots karakter. Iets waar Oeganda zich graag mee identificeert.
The National Bird of Uganda.
Twee zwart-witte franjeapen.
De malachietijsvogel (Malachite Kingfisher) jaagt op waterdiertjes zoals kreeften, kikkers en kleine vissen. Met hun dunne, gestroomlijnde snavel duiken ze geruisloos en pijlsnel het water in. De vis weet niet wat hem overkomt. Een Japanse ingenieur zag wel wat in deze duikkunsten en ontwierp een hogesnelheidstrein geïnspireerd op de scherpe snavel van de ijsvogel. De trein veroorzaakte daarna dertig procent minder luchtdruk en geluidsoverlast, was energiezuiniger én sneller.
Bron: Dier, magazine van de dierenbescherming. Nummer 4, jaar 2022.
De visarend is een roofvogel die vooral op vis jaagt. Dat doet deze door boven stilstaand water te blijven hangen en dan snel naar beneden te duiken en een vis te pakken met zijn klauwen. De visarend kan prooien vangen die zijn eigen lichaamsgewicht hebben. Deze soort was een tijdje bedreigd maar in 2022 is dat gelukkig niet meer zo.
De groene baviaan leeft zowel op de grond als in bomen. Deze aapsoort eet gras, bladeren, fruit, hars, gom en insecten. Maar ook wel hagedissen en kleine antilopen. Ze zijn niet zo moeilijk en passen hun dieet makkelijk aan.
We gingen Lake Albert op met de hoop de bijzondere schoenbekooievaar te zien. En we hadden geluk want we hebben m gezien!
Schoenbekooievaar
De schoenbekooievaar kan tot 140 cm groot worden en 6,5 kilo wegen. Met zijn grote bek schept hij makkelijk vis uit rivieren. Hij leeft voornamelijk op de grond, in de buurt van water, maar slaapt in bomen. De schoenbekooievaar is een niet zo sociale vogel en leeft veelal alleen. Ze komen vooral voor in moerassen wat het redelijk moeilijk maakt om ze te spotten.
Door verwoesting van het leefgebied staat de schoenbekooievaar inmiddels als kwetsbaar genoteerd op de Lijst van de IUCN. Een telling in 2019 liet zien dat er nog maar 2500 in het wild leven. Dat ik deze vogel heb gezien voelt dus heel speciaal.