Kibale Forest in Oeganda staat bekend als één van de mooiste regenwouden in Oost-Afrika. Er leven 13 verschillende soorten primaten waaronder de chimpansee. Het gebied is met 795 kilometer enorm groot. Het park bestaat uit een noord- en zuidkant. Het noorden is de natte kant. Er valt zo’n 1700 millimeter regen per jaar. Het zuiden grenst aan Queen Elizabeth National Park.
Hoe kom je er?
Vanaf Entebbe is het ongeveer 4,5 uur rijden naar Kibale. Vanaf Queen Elizabeth National Park doe je er ongeveer 2,5 uur over.
Waar verblijf je?
Ik verbleef twee nachten bij Turaco Treetops en dit is echt een mooi verblijf. Ik keek uit op een bos met apen en mooie vogels. Er is een zwembad en een gezellig restaurant met lounge plekken.
Wat is er te doen?
Er zijn verschillende dingen te doen in Kibale Forest. Zoals hiken in het bos of een wandeling maken door de natuur met een gids. Vogelaars kunnen een tour boeken waarbij je op zoek gaat naar bijzondere vogels zoals de Great Blue Turaco (niet makkelijk te spotten). In het Bigodi moeras kun je apen en vogels spotten. Dit stond voor mij op de planning maar ik heb het uiteindelijk geskipt omdat het regende.
Onderweg naar Kibale Forest rij je langs prachtige groene velden waar thee wordt verbouwd.
Kratermeren
In Kibale Forest vind je verschillende kratermeren zoals Lake Nyabikere, Nkuruba, Kifuruku en Nyamirima. Deze zijn ooit ontstaan door vulkaanuitbarstingen. De meren liggen in het Rwenzori berggebied dat prachtig groen is.
Ik maakte een stop bij Lake Nyinambuga. Dit meer staat afgebeeld op het 20 duizend Shilling briefje.
Bavianen en andere primaten
Chimpansees zijn de hoofdattractie van Kibale Forest maar als je mazzel hebt spot je onderweg al wat andere apen. Ik zag de Oegandese rode franjeaap, de L’hoëstmeerkat en een grote groep groene bavianen. My my wat zijn dit ondeugende beesten. Eentje sprong op de moterkap van de auto en bleef gewoon zitten toen we wegreden! Gelukkig hield de aap het na een paar minuten toch voor gezien.
Groene bavianen leven in groepen en zijn heel makkelijk als het om eten gaat. Ze eten gras, bladeren, fruit, bloemen maar ook kleine dieren zoals hagedissen en geiten. Alles wat ze te pakken kunnen krijgen eten ze. Daarom worden ze soms ook wel gezien als plaagdieren.
Groene baviaan op de moterkap.
Andere primaten die je kunt spotten in Kibale Forest zijn de roodstaartmeerkat, zwart-witte franjeaap, vervet aap, diadeemmeerkat, mantelmangabey, dwerggalago, potto, huzaaraap en de Oegandese mangabey.
De L’hoëstmeerkat leeft in bossen en is veel op de grond te vinden op zoek naar voedsel. Mannetjes hebben felblauwe testikels. Daarmee zijn ze makkelijk te onderscheiden van de vrouwtjes. Slapen wordt zittend gedaan in een boom. L’hoesten leven in groepen. Een groep bestaat uit één mannetje en ongeveer 17 vrouwtjes. Single mannetjes leven in een soort bachelor groep met alleen maar mannetjes.
Er zijn verschillende soorten rode franjeapen. In Oeganda leeft de bedreigde Oegandese rode franjeaap. Deze soort is pas sinds 2001 benoemd. Rode franjeapen eten voornamelijk bladeren. Van welke boom maakt niet zoveel uit, ze zijn niet zo moeilijk. Je vindt de Oegandese rode franjeaap vaak in de buurt van andere soorten apen. Waarom is niet helemaal duidelijk maar men denkt dat dat het iets te maken heeft met bescherming. In een grote groep loop je natuurlijk minder risico om door een roofdier gepakt te worden.
Ook nog gezien vanaf een afstandje: de trompet neushoornvogel. Deze vogels leven in kleine groepjes en eten vruchten en insecten.
Filmpje brutale groene bavianen in Kibale Forest
Chimpansee tracking
Kibale is één van de plekken in Oeganda waar je chimpansees in hun natuurlijke omgeving kunt bewonderen. Tijdens de chimpansee tracking ga je in groepen met een gids op zoek naar de chimpansees. Nu zie ik je denken “is dat niet gevaarlijk?”. Het antwoord is nee. Er leven meer dan 1000 chimpansees in Kibale Forest en daarvan zijn er ongeveer 80 gehabitueerd. Dit betekent dat ze gewend zijn aan mensen. Dit kleine groepje chimpansees ontvangt dus bezoekers en de rest wordt lekker met rust gelaten.
Wist je dit over chimpansees?
- Het DNA van chimpansees komt voor 98,7% overeen met dat van mensen.
- Wilde chimpansees komen alleen voor in Afrika.
- Na mensen zijn chimpansees de meest intelligente wezens op aarde. Op nummer drie staat de orang-oetang.
- Chimps eten bijna alles. Zo ook kleinere apen. Die slingeren ze rond aan de staart tot ze duizelig worden. Op die manier kunnen ze niet terug vechten.
- Vrouwtjes krijgen één keer in de vijf jaar een jong. Een jonge chimpansee blijft de eerste drie tot vijf jaar heel dicht bij de moeder in de buurt.
- Chimpansees kunnen tot wel 80 jaar oud worden.
- De chimpansee is een bedreigde diersoort.
- Nesten van chimpansees zijn schoner dan onze bedden. Dat komt omdat ze elke dag een nieuw nest maken.
- Chimpansees kunnen menselijke ziektes overnemen.
- Chimps vlooien elkaar om schoon te blijven maar ook om onderlinge banden te versterken.
- Omdat chimpansees geen staart hebben (en te zwaar zijn) kunnen ze niet van tak naar tak springen. Ze komen in bomen door in lianen te klimmen.
- Het komt wel eens voor dat een chimpansee uit de boom valt. Volwassenen zijn vaak zwaargewond of dood. Jongen overleven het vaak wel maar de moeder wordt dan afgestraft. Want die had op moeten letten.
- Mannetjes hebben meerdere vrouwtjes. Blijkt een vrouwtje zwanger te zijn van een chimpansee uit een andere clan dan ruiken ze dat en wordt het jong gedood.
Hoe boek je een chimpansee tracking?
Ik boekte een groepsreis naar Oeganda met Matoke Tours en zij hebben de chimpansee permit voor me geboekt.
Je kunt de permit ook zelf aanschaffen door contact op te nemen met de Uganda Wildlife Authority. Zij zijn degene die de permits verschaffen. Er is een maximum aan permits dat dagelijks wordt verstrekt dus ik raad je aan om op tijd te boeken.
Wat kost een chimpansee tracking?
Dat ligt er een beetje aan of je in het hoog- of laagseizoen gaat. In het hoogseizoen (juni- september en december- februari) kunnen de kosten oplopen tot $ 1500 dollar. Ik was er in juli en betaalde € 230 (in 2022). Bijkomende kosten: fooi voor de gids en trackers.
Wat is de beste tijd voor een chimpansee tracking?
Dat is natuurlijk het droge seizoen en tevens het hoogseizoen van juni t/m september of december t/m februari. Ook in de maanden eromheen kun je de chimps bewonderen. Het nadeel is dat de kans op regen groter is. En als het regent gaan de chimpansees helemaal boven in de bomen zitten. Je ziet ze dan gewoon niet zo goed.
Ik was in juli in Oeganda en op de dag dat ik chimpansees ging tracken in Kibale regende het keihard. De gidsen waren helemaal verbaasd want meestal valt er geen regen in juli.
Sommige toeristen waren extreem slecht voorbereid en hadden bijvoorbeeld geen poncho of regenjas bij zich. Of überhaupt een jas. Ik heb mensen zien rondlopen in sweatpants en jeans met daaronder sneakers. Niet ideaal als het regent. Nu was het natuurlijk vreemd dat het zo regende in juli maar een poncho is ook aan te raden wanneer het niet regent. De chimpansees zitten hoog in de bomen en als ze moeten poepen of plassen dan doen ze dat gewoon. De kans dat je dat op je krijgt is best groot. En geloof mij, dat wil je niet want het stinkt verschrikkelijk!
Het regende zo hard dat het eigenlijk onmogelijk was om foto’s te maken. Dit is de enige die ik heb en je ziet de chimpansees niet eens.
Filmpje chimansee tracking in Kibale en Budongo Forest
Na zeker 1,5 uur te hebben gewacht in de stromende regen hoorden we opeens gegil en geritsel in de bosjes. Twee chimpansees klommen vlak voor mijn neus een liaan op. Zo tof om te zien. En blij natuurlijk dat ik niet helemaal voor niks naar Kibale was gekomen.
Het tweede deel van het filmpje is gemaakt tijdens de chimpansee tracking in Budongo Forest. Het was toen droog en de chimpansees daar waren iets beter te zien.